سیاه و سفید ارز زیر ۲۰ هزار تومان
کامران ندری در گفت و گو با پایگاه تحلیلی خبری رشد و توسعه درباره امکان کاهش نرخ ارز به زیر ۲۰ هزار تومن اظهار کرد: اگر درآمد ارزی افزایش یابد طبیعتا ممکن است نرخ ارز به زیر ۲۰ هزار تومان هم برسد. در صورت فروش نفت صادرات بیش از واردات خواهد بود و وقتی مازاد منابع ارزی به بازار تزریق شود، نرخ ارز میتواند به زیر ۲۰ هزار تومان نیز برسد.
اما به گفته وی در شرایط فعلی به راحتی نمیتوان نرخ بهینه ارز را تعیین کرد و باید محاسباتی در این رابطه انجام شود، اما مشکل دسترسی به اطلاعات وجود دارد. به هر حال این توانایی در بانک مرکزی وجود دارد که از طریق دستیابی به اطلاعات میزان صادرات، تقاضای واردات، خروج سرمایه و درآمد ارزی، نرخ تعادلی ارز را با توجه به شرایط فعلی اقتصاد به دست آورد.
دو روی سکه ارز زیر ۲۰ هزار تومان برای تولید
ندری همچنین معتقد است که نرخ ارز زیر ۲۰ هزار تومان نه فقط صادرکنندگان، بلکه تولیدکنندگان را نیز تحت تاثیر قرار می دهد که موضوع دوم مهمتر است. چرا که قطع واردات و بالا رفتن نرخ ارز باعث توجیه اقتصادی و رونق تولید برخی از کالاها شده، اما اگر نرخ ارز کاهش پیدا کند و واردات احیا شود ممکن است این صنایع آسیب ببیند. اما اینکه تعداد و اشتغال این واحدها چقدر است نیاز به اطلاعات دارد و باید روشن شود.
وی افزود: بنابراین اینکه به طور کلی بگوییم نرخ زیر ۲۰ هزار تومان به تولید آسیب میزند درست نیست، بلکه نیاز به محاسبات دقیق دارد که حتی شاید در این محاسبات ببینیم آسیب شدید نیست. از طرف دیگر کاهش نرخ ارز مزایای زیادی دارد. بنابراین باید مزایا و معایب آن سنجیده شود.
از طرف دیگر به گفته این کارشناس اقتصادی کاهش نرخ ارز ممکن است با افزایش درآمد دولت منجر به نوسازی ماشینآلات فرسوده و انرژی بر و بالا بردن بهره وری به تولید و اقتصاد کمک کند، به طوری که با صرف منابع کمتری بتوان تولید کرد و حتی به محیط زیست هم آسیب کمتری وارد شود.
ندری با بیان اینکه باید با استفاده از اطلاعات وضعیت موجود و مدلها و محاسبات اقتصادی نرخ ارز بهینه را محاسبه کرد، گفت: برخی کارشناسان معتقدند نرخ ارز زیر ۲۰ هزار تومان ممکن است ضرر بیشتری داشته باشد اما من نه آن را تایید و نه رد می کنم. به طور کلی پاسخ به این سوال که نرخ ارز مرطوب برای اقتصاد چیست از لحاظ تکنیکی و اقتصادی پاسخ سختی نیست، اما به اطلاعاتی نیاز دارد که در اختیار دانشگاهیان نیست.
سایر عوامل موثر در نرخ ارز
وی همچنین با بیان اینکه عوامل دیگری هم در تعیین نرخ ارز موثر است، تصریح کرد: بر اساس قانون نرخ ارز باید شناور باشد، اما واقعیتهای اقتصاد این اجازه را نمیدهد. مشکل دیگر هم تورم مزمن است. تورم داخلی در کنار نرخ ارز ثابت باعث میشود با افزایش تورم داخلی قدرت رقابت پذیری کالاهای داخلی به مرور زمان کم شود. پس یا باید متناسب با نرخ تورم، قیمت ارز بالا رود که در شرایط اقتصادی سیاسی ایران امکان پذیر نیست یا باید نرخ ارز بالا در نظر گرفته شود تا تورم آینده در آن لحاظ شود.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه ملاحظات یاد شده باید در تعیین نرخ ارز در نظر گرفته شود تصریح کرد: ملاحظات دقیق اقتصادی باید در تعیین نرخ تعادلی ارز در نظر گرفته شود. بنابراین نمی توان فقط سود و زیان یک گروه خاص مثل تولیدکنندگان و صادرکنندگان در نظر گرفتت. نرخ ارز نباید یک مسئله سیاسی شود بلکه باید به کارشناسان اقتصادی اعتماد کرد تا با در نظر گرفتن جمیع شرایط و منافع همه ذینفعان نرخ تعادلی ارز را محاسبه کنند. مصرفکنندگان هم یکی از این افراد هستند که طی سالهای اخیر همواره با افزایش قیمت و کاهش قدرت خرید مواجه بودند و باید منافع آنها نیز در تعیین نرخ ارز در نظر گرفته شود. نباید بخشیی تصمیم گرفت بلکه منفعت کل کشور باید مد نظر قرار گیرد.