مشکل بازار خودرو عرضه نیست، تقاضا است!
مرتضی مصطفوی در گفت‌وگو با پایگاه تحلیلی خبری رشد و توسعه با بیان اینکه مشکل اصلی در بازار خودرو عدم شفافیت است، اظهار کرد: به دلیل اینکه عده ای در این عدم شفافیت نفع دارند بازار خودرو متولی ندارد و رها شده و در این شرایط اراده برای ساماندهی به بازار وجود ندارد، کسانی که به دنبال سود هستند و نگاه مصرفی به این کالا ندارند جولان می دهند با ابزارهای مختلف قیمت سازی و حباب ایجاد می کنند.
وی یکی از این ابزارها را سایت های خرید و فروش عنوان کرد و گفت: با توجه به اینکه هیچ نظارتی بر این آگهی ها انجام نمی‌شود قیمت های کاذب در آنها عنوان می‌شود. بنابراین در نگاه ریشه‌ای به افزایش قیمت‌ها، مشکل اصلی همین تقاضای سوداگرانه است و چون بخش قابل توجهی از خریداران خودرو به دنبال سود اقتصادی هستند، هر چقدر عرضه زیاد شود هیچ وقت نیاز بازار رفع نمی شود.
این کارشناس در ادامه با اشاره به اینکه نیاز سالانه کشور به خودرو یک یلیون و ۳۰۰ هزار عدد است، گفت: فقط در یکی از قرعه کشی‌های اخیر هشت میلیون نفر ثبت نام کردند که نشان می‌دهد پنج تا ۱۰ درصد بازار تقاضای واقعی است و مابقی مربوط به بخش سوداگری است. بنابراین تا زمانی که این فاصله عجیب و غریب بین تقاضای واقعی و بخش سوداگری وجود دارد که دلیل اصلی افزایش قیمت هم هست، ورود خودرو به بورس کالا هم مشکلی را برطرف نمی‌کند.
وی با بیان اینکه عرضه خودرو در بورس کالا فقط باعث افزایش قیمت می‌شود، تصریح کرد: وقتی می‌توان یک از ابزاری برای اصلاح اقتصادی استفاده کرد که آن ابزار کارآمد باشد، اما تنش های اخیر و افزایش های عجیب و غریب شاخص بورس که منطبق با شرایط اقتصادی ایران نبود و برای مثال در مواردی شاهد بودیم سهام یک کارخانه ورشکسته ۲۰۰ درصد افزایش یافت نشان می‌دهد بورس ایران واقعی نیست که همه چیز در آن شفاف باشد.
به گفته این کارشناس به نظر می‌رسد دلیل مطرح شدن ورود خودرو به بورس از سوی خودروسازان و قطعه‌سازان این است که در صورت تحقق این فرایند قیمت خودرو بیش از مقدار فعلی افزایش خواهد یافت، اما ورود خودرو به بورس کارایی لازم را ندارد و به طور کلی مشکل بازار خودرو عرضه نیست بلکه تقاضا است.
مصطفوی با بیان اینکه اگر بتوانیم شناسایی کنیم که چه کسی تقاضای واقعی برای مصرف خودرو دارد دیگر تنش قیمت نخواهیم داشت، تصریح کرد: با وجود اینکه توانایی برای سرکوب تقاضای سفته‌بازی وجود دارد اراده ای برای شناسایی آن نیست.
این کارشناس در توضیح راه‌حل تشخیص تقاضای واقعی از سوداگرانه نیز گفت: باید یک سامانه یا بانک اطلاعاتی تحت عنوان سامانه جامع معاملات بازار خودرو تشکیل شود و همه ملزم شوند خودرو را در این سامانه معامله کنند و اطلاعات خریدار و فروشنده در آن ثبت شود. در چنین شرایطی دستگاه سیاستگذار میفهمد چه کسانی بیشتر از نیازشان خرید و فروش می‌کنند.
وی افزود: در دنیا هم سازمان های مالیاتی قدرتمندترین نهاد ها برای کنترل اقتصاد هستند چرا که تمام اطلاعات افراد را درباره سرمایه، درآمد و هزینه آنها می دانند. بنابراین اگر بانک اطلاعاتی درباره هر پدیده داشته باشیم، توانیم آن را کنترل کنیم. اما به نظر می‌رسد گروه های ذینفع که رد پای آنها در خودرو سازی قطعه سازی و سایر نهادها وجود دارد، نمیخواهند کشور به این سمت حرکت کند.
