نقدی بر بودجه ۱۴۰۰

محمدعلی صدیقی در یادداشتی برای پایگاه خبری رشد و توسعه درباره نقد بودجه ۱۴۰۰ نوشت:

کسری تراز عملیاتی در لایحه بودجه ۱۴۰۰ نسبت به قانون بودجه سال قبل رشد ۱۱۷ درصدی داشته است و از ۱۴۷ هزار میلیارد تومان به ۳۱۹ هزار میلیارد تومان رسیده است.

_متاسفانه بودجهُ سال جدید مثل گاو شیرده ایی است که هر کسی در مسیر نگاه پوپولیستی  و غیر منطقی خود چنگی به آن می زند و سهم خواهی می کند و بخش عظیمی از آن مطابق روال گذشته به موسسات و یا گروه های خاصی تعلق می گیرد تا امکان تصویب فراهم شود.  برای مثال رئیس سازمان برنامه و بودجه می گوید اگر ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف شود مبلغ یارانه می تواند چند برابر شود و نایب رئیس کمسیون اجتماعی می گوید “افرایش ۲۵ درصدی حقوق‌ها کم است.

نگاه غیر توسعه ایی به بودجه که مثل اختاپوس بودجه را می بلعد

در بودجهُ پیشنهادی هزینه های جاری ۷۵ درصد بودجه را در برگرفته، این در شرایطی است که نرخ سرمایه گذاری در سال های اخیر خیلی کاهش داشته و برای گام برداشتن در مسیر توسعه اقتصادی هیچ چشم انداز روشنی در برنامه ها وجود ندارد و بودجه پیشنهادی خارج از تفّکر توسعه ‌ای بسته شده و دچار روز مرگی شده است که این روال از دهه های گذشته متداول بوده است.

 امیدی به مقابله با شرایط رکود تورمی حاکم بر اقتصاد ایران در بودجه تقدیمی وجود ندارد

_در شرایط رکود تورمی حاکم بر اقتصاد که ناشی از ضعف مدیریت دولت خصوصاً تیم اقتصادی آن است و کرونا هم مزید بر علت شده، رشد هزینه های دولت حدود ۳۰ درصدپیش بینی شده که تنها ۲۵ درصد آن در مسیر عمران و محرک تعریف شده است و این در  شرایطی است که تورم کنونی نزدیک به ۵۰ درصد است و با توجه به انتظارات تورمی حاکم، ارزش واقعی مخارج دولت در سال آتی کاهش خواهد داشت و همچنین رشد نقدینگی ۳۰ درصدی در برابر تورم ۴۶ درصدی نیز، حکایت از سیاست های انقباضی مالی و پولی در سال آتی دارد. با این تفاسیر امیدی به مقابله با رکود حاکم در بودجه تقدیمی وجود ندارد.

نمود عینی کاهش توان خرید مردم و کوچکتر شدن سفره آن ها در اقتصاد اصناف و بازار قابل مشاهده است

قدرت خرید واقعی مستخدمین دولت و به طور موازی بخش خصوصی با رشد ۲۵ درصدی حقوق ها و تورم ۴۶ درصدی عملاً ۳۰ درصد کاهش پیدا می کند و این کاهش در رونق اقتصادی بخش خصوصی  خصوصاً بازار و اصناف نمود پیدا می کند و نهایتاً سفرهُ مردم از این هم کوچکتر خواهد شد و شاهد فقر عمومی خواهیم بود.

درنظرگرفتن  قیمت چهل دلاری برای نفت و تولید بیش از ۲ میلیون بشکه در روز، غیر واقعی بودن بودجه را ثابت می کند

پیش بینی قیمت چهل دلاری و افزایش تولید به بیش از دو میلیون بشکه در بودجه پیشنهادی بیشتر شبیه جٌک سیاسی است تا واقعیت…و شاید هم در آستانه انتخابات ریاست جمهوری اهداف خاص خود را در ماه های آخر دولت دوازدهم دنبال می کند و می تواند غیر واقعی بودن بودجه را نشان دهد که در صورت عدم تحقق آن ،بدلیل وابستگی عمیق بودجه به در آمد نفتی، کل بودجه  را با چالش جدّی مواجه می کند.

هر چند تولید واکسن کرونامی تواند خبری مثبت برای بازار نفت باشد،‌ ولی ممکن است ورود احتمالی ایران به بازار نفت جنگ سهم گیری از بازار نفت را در پی داشته و موجب کاهش قیمت نفت در بازار اشباع شده آن توسط رقبای سنتی ایران (عربستان و روسیه) شود، بنابراین افزایش در آمد های نفتی ایران در بودجهُ پیش بینی شده ریسک و عدم اطمینان بالائی خواهد داشت و در خوشبینانه ترین حالت و در صورت برگشت بدون قید و شرط آمریکا به برجام و در نهایت امکان صادرات نفت ایران شاید نیمی از آنچه در بودجه آمده است محقق شود.

در نتیجه با توجه به نکات فوق و مسئله مبارزه با کرونا و نیز انتخابات آتی و پیش بینی هزینه های پوپولیستی و امثال آن و از سوی دیگر عدم تحقق در آمدهای نفتی و تجربهُ منفی قرض از مردم (دست در جیب مردم کردن) طی سال جاری از طریق بورس و غیره… همگی حکایت از کسری بودجه بالای دولت در سال پیش رو دارد و با تامین آن از طریق غیر متعارف مثل انتشار پول و قرض از بانک مرکزی، شاهد رکورد زنی دولت در این زمینه خواهیم بودکه در این صورت سفره مردم، به خصوص دهک های پایین باز هم کوچکتر خواهد شد و سایه آن در تولید، صنعت، اصناف و بازار نمود عینی پیدا می کند.

پیش‌تر هم محمدرضا منجذب، عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی، ضمن برشمردن تفاوت های بودجه توسعه ای با بودجه پوپولیستی، گفته بود که نگاه غیرتوسعه ای بر بودجه ۱۴۰۰ حاکم است