اثر قوی یک واکسن مبتنی بر نانوذرات در برابر آنفلوانزا

این واکسن طی آزمایش‌ها، به ایجاد واکنش‌ ایمنی چند وجهی کمک کرد و به محافظت قوی در برابر آنفلوانزا در موش‌ها انجامید. این واکسن از نانوذرات “PEI-HA/CpG” تشکیل شده است. “پلی‌اتیلن‌ایمین”(PEI)، یک سیستم انتقال قوی و همه‌کاره است که می‌تواند “هماگلوتینین”(HA) را که به ایجاد واکنش ایمنی در بدن منجر می‌شود و ادجوانت‌ موسوم به “CpG” که واکنش ایمنی بدن نسبت به آنتی‌ژن را برای تقویت ایمنی افزایش می‌دهند، به طور همزمان حمل کند.

این واکنش‌های ایمنی، جامع بودند و محافظت متقابل را در بلندمدت و بیش از شش ماه پس از ایمن‌سازی، در برابر ویروس آنفلوانزا نشان دادند.

واکسیناسیون از راه بینی، یک روش ایده‌آل برای پیشگیری از بیماری‌های عفونی تنفسی مانند آنفلوانزا است. واکسن‌های آنفلوانزای فصلی معمولا واکنش‌های ایمنی محدودی را ایجاد می‌کنند که به سرعت کاهش می‌یابند. این موضوع به آسیب‌پذیری در برابر سویه‌های جدید آنفلوانزا منجر می‌شود. پیشرفت در ابداع واکسن آنفلوانزا برای محافظت در برابر طیف گسترده‌ای از ویروس‌های آنفلوانزا مورد نیاز است. واکسیناسیون از راه بینی می‌تواند با جلوگیری از عفونت آنفلوانزا در درگاه ورود ویروس، واکنش‌های ایمنی مخاطی را بهبود ببخشد.

هماگلوتینین، پروتئینی است که نقش مهمی را در مراحل ابتدایی ابتلا به ویروس آنفلوانزا ایفا می‌کند. هماگلوتینین آنفلوانزا دارای ناحیه سر و ناحیه ساقه است. واکسن‌های کنونی آنفلوانزا، واکنش‌های ایمنی را علیه ناحیه سر هماگلوتینین ایجاد می‌کنند اما ناحیه سر، بسیار متغیر است و به کاهش کارآیی واکسن در برابر سویه‌های گوناگون منجر می‌شود. ناحیه ساقه هماگلوتینین، در مورد گونه‌های مختلف ویروس آنفلوانزا، محافظه کارتر است.

آنتی‌ژن‌های پروتئینی که برای استفاده از راه بینی تجویز می‌شوند، معمولا کمتر قادر به تحریک پاسخ ایمنی هستند. بنابراین برای داشتن واکسن‌های بسیار کارآمد، به ادجوانت‌ها نیاز است. ادجوانت‌هایی مانند CpG می‌توانند واکنش‌های ایمنی را تقویت کنند و به دستکاری آن بپردازند. بنابراین قدرت و وسعت حفاظت را بهبود می‌بخشند.

“بائوژونگ وانگ”(Baozhong Wang)، استاد دانشگاه ایالتی جورجیا و از پژوهشگران این پروژه گفت: نانوذرات PEI-HA/CpG، پتانسیل خوبی را برای استفاده در واکسن آنفلوانزای محافظ نشان می‌دهند. ترکیب PEI و CpG در گروه نانوذرات PEI-HA/CpG، به ایجاد واکنش‌های ایمنی چندوجهی کمک کرد که به محافظت متقابل انجامید. ادغام CpG و آنتی‌ژن‌ها در نانوذره یکسان، واکنش‌های ایمنی سلولی را افزایش داد.

وی افزود: نتایج پژوهش ما نشان داد که نانوذرات، ایمنی‌زایی هماگلوتینین یا توانایی برانگیختن واکنش ایمنی را به طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهند و محافظت در برابر گونه‌های مختلف ویروس آنفلوانزا را فراهم می‌کنند. ناحیه ساقه هماگلوتینین، حفاظت قابل توجهی را در گروه‌های نانوذرات القا کرد.

“چونهونگ دونگ”(Chunhong Dong)، پژوهشگر ارشد این پروژه گفت: پلتفرم‌های مبتنی بر نانوذرات، ویژگی‌های جذاب و پتانسیل‌ قابل توجهی را در توسعه نسل بعدی واکسن‌های آنفلوانزا نشان داده‌اند. با وجود این، چالش‌هایی بر سر راه پژوهش و توسعه موفق واکسن‌های مبتنی بر نانوذرات وجود دارد. اگرچه هیچ عارضه جانبی آشکاری در این پژوهش مشاهده نشد اما پیش از آزمایش‌های بالینی، ارزیابی ایمنی جامع‌تری درباره سیستم کمکی نانوذرات مورد نیاز است.

این پژوهش، در مجله “ACS Applied Materials & Interfaces” به چاپ رسید.