پشت پرده کمبود گاز چه بود؟
رضا پدیدار در گفت‌وگو با پایگاه تحلیلی و خبری رشد و توسعه با بیان اینکه در درجه اول نظام مدیریت رفتاری مصرف در ایران منجر به کمبود گاز در کشور شده، اظهار کرد: بر اساس آخرین آمار میزان گاز تولیدی به اندازه کافی برای پاسخ به مصرف داخل و صادرات وجود دارد، اما افزایش مصرف خانگی و صنعتی باعث رشد شتاب انگیز مصرف گاز و شرایطی شده که در ماه‌های اخیر شاهد استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها و سپس هم خاموش‌های گسترده در کشور بودیم.
وی با بیان اینکه راه حل در این شرایط کنترل مصرف است، تصریح کرد: بخشی از افزایش مصرف به دلیل پاندمی کرونا و بخش مهمتر آن به دلیل بی‌توجهی مردم به افزایش چشمگیر مصرف برق که متکی به منابع گاز بوده و همچنین مصرف گاز است.
این کارشناس حوزه انرژی در ادامه با بیان اینکه یک رابطه منطقی مبتنی بر اعتماد بین مردم و مسئولان وجود ندارد، اظهار کرد؛ از طرف دیگر حدود یک ماه پیش برخی مسئولان اعلام کردند که درجه مطلوب برای خانه ۲۲ درجه است و با همین مقدار صرفه‌جویی گاز به خوبی توزیع می‌شود، اما در استانداردهای اروپا این رقم ۱۸ درجه است. شرکت ملی گاز میانگین درجه مناسب برای خانه‌ها را ۲۲ درجه و برای کارخانجات ۱۸ درجه اعلام کرده، اما شاهد هستیم که تمام کارخانه‌ها معمولاً دما را روی ۲۵ درجه تنظیم می‌کنند.
تولید گاز امسال افزایش یافت
پدیدار همچنین از افزایش ۶۵ میلیون متر مکعبی میزان تولید روزانه در پارس جنوبی نسبت به سال گذشته خبر داد و گفت: اگر افزایش جمعیت و پاندمی کرونا که باعث حضور بیشتر مردم در خانه و افزایش استفاده از مصرف انرژی شده را در نظر بگیریم باید گفت که ۶۵ میلیون متر مکعب باید این افزایش مصرف را جبران می کرد، اما این اتفاق نیفتاد چراکه صادرات گاز مانند هر سال تداوم داشت این در حالی است که سال گذشته تا حدودی صادرات گاز محدود شده بود. البته به طور کلی علت این شتاب مصرف در سال جاری اول مصرف خانگی و دوم مصرف کارخانجاتی است که در این دوران برای کاهش یا کنترل قیمت تمام شده، ساعت کار خود را افزایش دادند و در نتیجه کنترل مصرف در صنعت را هم از دست دادیم که در مجموع به اقتصاد انرژی اقتصاد مصرف آسیب زد.
مصرف انرژی خانگی در اروپا هم ۱.۵برابر شد
بنابراین به گفته ئیس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق تهران با توجه به اینکه در سال جاری نسبت به سال گذشته افزایش تولید گاز داشتیم، با در نظر گرفتن افزایش جمعیت، افزایش مصرف و پاندمی کرونا نباید شاهد محدودیت در توزیع گاز می‌بودیم. علت این افراط و تفریط افزایش مصرف است که ۸۰ درصد افزایش مصرف مربوط به بخش خانگی است. چراکه به دلیلی کرونا بیش از ۶۰ درصد بخش خصوصی و همچنین دانش آموزان و دانشجویان که مجموع جمعیت آنها به حدود ۲۵ تا ۳۰ میلیون نفر می‌رسد در سال جاری در منزل فعالیت می‌کنند. این در حالی است که این افراد در سالهای گذشته مجبور بودند با لباس گرم‌تری بیرون از خانه فعالیت کنند و تا این حد آزادی عمل برای استفاده از انرژی نداشتند. در اتحادیه اروپا نیز مصرف انرژی خانگی به دلیل همین شرایط حدود ۱.۵ برابر شده است.
وی همچنین با بیان اینکه ۶۰ درصد گاز کشور در مصرف خانگی، ۲۰ درصد مصرف صنعتی و ۲۰ درصدی صادر می‌شود، در پاسخ به تاثیر استخراج بیت کوین بر کمبود گاز، اظهار کرد: آمار و ارقام منتشر شده از سوی مراجع رسمی نشان می‌دهد استفاده رمزارزها از برق ۳۰۰ و ۵۰۰ مگاوات است که در برابر میزان مصرف کل کشور رقم بسیار کمی است.
ایران دومین دارنده ذخایر گاز طبیعی است، اما در زمستان امسال ابتدا کلان شهرها به ویژه تهران با آلودگی شدید هوا مواجه بودند که علت آن استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها به دلیل کمبود گاز طبیعی بود، هرچند اظهارات ضد و نقیضی در این رابطه مطرح شد. بعد از آن هم شاهد قطعی گسترده برق منازل و سپس برق شهرک‌های صنعتی و واحدهای تولیدی بودیم که گمانه‌زنی‌های مختلفی در این زمینه مطرح شده. برای مثال در هفته‌های گذشته، گزارش‌هایی از حضور چینی‌ها برای استخراج بیت‌کوین در ایران منتشر شده و این گمانه‌زنی مطرح شده که یکی از دلایل قطعی گسترده برق در سال جاری افزایش چشمگیر استخراج رمزارزها به صورت قانونی و غیرقانونی است. بنابراین در هفته‌های اخیر اخباری از برخورد با برخی از ماینرهای غیرمجاز منتشر و همچنین اعلام شد که در راستای مدیریت مصرف برق و جلوگیری از خاموشی با استخراج کنندگان رمز ارز مجاز مذاکره شد تا در این زمان فعالیت خود را متوقف کنند و در این راستا فعالیت استخراج کنندگان رمز ارز چینی هم متوقف شد.
‘البته سخنگوی شرکت ملی گاز نیز اخیرا اعلام کرده که مصرف گاز از ابتدای دی ماه حدود ۱۰ درصد نسبت به مدت مشابه پارسال افزایش یافته که یکی از دلایل این مسئله، شیوع بیماری کرونا و افزایش استفاده از آب گرم و دلیل دوم آن ورود موج سرما به کشور است.
